Ngày 22/7: Cơ hội ngắm nhật thực toàn phần dài nhất thế kỷ

Vào khoảng 8h11 ngày 22/7, nhiều nơi ở Việt Nam như Hà Nội, Hà Giang,
TP HCM, Cần Thơ… sẽ thấy nhật thực toàn phần, hiện tượng này phải hàng
trăm năm mới có.

Trong lần nhật thực này, hầu hết lãnh thổ Việt Nam chỉ quan sát được
nhật thực một phần. Địa điểm quan sát tốt nhất là ở Hà Giang với tỷ lệ
che khuất cực đại là 75,8% xảy ra lúc 8h11'. Càng về phía Nam tỷ lệ che
khuất càng nhỏ đi: Cần Thơ là 25,5% lúc 8h11'40; TP HCM là 27,4% lúc
8h13'04. Còn Hà Nội chỉ quan sát được tỷ lệ che khuất cực đại là 67,5%
lúc 8h11'50.

Cơ hội hiếm có

Nhật thực toàn phần lần này bắt đầu từ Ấn Độ, sau đó đến các nước
Nepal, Bhutan, Myanmar và Trung Quốc, rồi tiếp tục vượt ra ngoài Thái
Bình Dương. Địa điểm quan sát được nhật thực toàn phần cực đại nằm ở
trên Thái Bình Dương với thời gian xảy ra nhật thực toàn phần cực đại
là 6 phút 39 giây. Với thời gian xảy ra cực đại như vậy thì đây là nhật
thực toàn phần dài nhất trong thế kỷ 21.

Còn nhật thực một phần sẽ được quan sát trong một dải rộng hơn bao gồm
hầu hết Đông Á và Thái Bình Dương. Hiện tượng nhật thực xảy ra khi Mặt
trăng đi vào giữa Trái đất và Mặt trời, ba thiên thể này dường như cùng
nằm trên một đường thẳng.

Dải nhật thực toàn phần rất hẹp, chỉ khoảng hơn 200 km và trung bình
phải chờ đến 370 năm mới xảy ra một lần tại một địa điểm nhất định.Đây
hoàn toàn là hiện tượng thiên nhiên, xảy ra theo quy luật tự nhiên nên
không hề ảnh hưởng đến sức khỏe con người, cây trồng, vật nuôi như một
số truyền thuyết mang màu sắc dị đoan.

Nhật thực có mối quan hệ đặc biệt với khoa học, qua hiện tượng này, các
nhà nghiên cứu có cơ hội nghiên cứu lớp khí quyển của Mặt trời mà bình
thường rất khó quan sát và nghiên cứu. Ngoài ra, đối với các nhà vật lý
lý thuyết, nhật thực toàn phần, nhất là nhật thực toàn phần kéo dài
hiếm có như lần này, sẽ là cơ hội để kiểm tra những tính chất của lý
thuyết tương đối rộng của Einstein. Mặt khác, một số nhà thiên văn nảy
ra ý tưởng tìm kiếm những thiên thể nhỏ gần Mặt trời, bên trong quỹ đạo
của sao Thủy.

Mua kính ngắm nhật thực

Do cường độ ánh sáng mặt trời khá lớn với nhiều bức xạ tử ngoại có hại,
nên nếu nhìn thẳng vào Mặt trời bằng mắt thường trong giây lát cũng có
thể làm tổn thương đến võng mạc, thậm chí gây mù lòa vĩnh viễn.Vì vậy,
để thưởng thức hiện tượng thiên nhiên kỳ thú này, người xem không nên
quan sát trực tiếp mà qua kính quan sát nhật thực chuyên dụng. Giá loại
kính này từ 10 đến 15 USD. Ngoài ra, có thể dùng kính thợ hàn để quan
sát.

Nếu không có kính thợ hàn, có thể quan sát gián tiếp theo cách sau:
dùng một tấm bìa, khoét một lỗ tròn nhỏ. Hướng tấm bía về phía Mặt trời
sao cho ánh sáng mặt trời đi xuyên qua lỗ. Đặt một tờ giấy trắng phía
dưới sao cho hình ảnh mặt trời hiện thành một khoanh tròn trên tờ giấy.

Khi hiện tượng nhật thực diễn ra sẽ thấy đĩa mặt trời bị che khuất dần
trên tấm giấy trắng. Hoặc, đặt một chiếc gương dưới chậu nước pha mực
đen sao cho hình ảnh Mặt trời nhìn qua gương không bị chói.

Ngày 1/8/2008, thế giới đã có dịp chứng kiến nhật thực toàn phần, từ
Canada qua Bắc đảo Greeland, Đại Tây Dương, tới trung tâm nước Nga,
Mông Cổ và Trung Quốc.